Anonim Şirket Nedir?
Anonim şirket; sermaye şirketi olmanın bütün özelliklerini taşıyan, büyük hedefleri olan ve bu hedeflerin gerçekleşmesi için kurulan, tüm ekonomik faaliyetlerde yer alabilen kurullar ile çoğunluk ilkesi esası ile yönetilen, tahvil ,hisse senedi gibi menkul kıymetler çıkarabilen bir şirket çeşididir. Türk Ticaret Kanunu’na göre; belli bir unvana sahip, esas sermayesi bulunan ve bu sermayenin paylara bölündüğü ve borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile ortaklarının sorumluluğun olduğu, taahhüt etmiş oldukları sermaye payı ile sınırlandırılan şirketlere anonim şirket denir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 329. maddesi gereğince, pay sahiplerinin şirkete karşı sorumlulukları taahhüt etmiş oldukları sermaye paylarından ibarettir.
Anonim şirketin bazı ilkeleri vardır;
- Çoğunluk ilkesine dayalıdır,
- Malvarlığının korunması ilkesi ile yönetilir,
- Teknik kadrolara dışarıdan yönetme ilkesi vardır,
- Kuruluş ilkesi,
- İşleyiş ilkesi,
- Devletin ilgilenme yetkisine dayalı,
- Sona erme ilkesi vb. ilkeler ile anonim şirketler yönetilir.
Anonim Şirketler bazı yönetim organlarını organize etmesi gerekmektedir. Bunlar; Genel kurul, Yönetim kurulu, Genel müdür ve birim müdürleri, Denetçileri.
Anonim şirketlerin yasal olarak bünyesinde yükümlülükler bulunduran ve bu taşıdıkları sorumlulukları yerine getirmekle beraber bazı prosedürleri de vardır. Örneğin genel kurul yılda en az bir kez toplanıp, düzenlenmesi gerekmektedir. Anonim şirket hesap devresi yapıldıktan sonra üç ay içinde düzenlenme yapılması gerekmektedir. Genel kurul ise tüm ortakların bir araya gelmesiyle bazı kararlar alırlar ve bu kararların kesinliğini sağlayan karar verme organıdır. Birde olağan genel kurul düzenlendiği olağanüstü toplantılar vardır. Bu toplantılar olağanüstü genel kurulunun gerekli gördüğü durumlarda toplanmaktadır.
Genel Kurulun Yetki Alanları Nelerdir ?
- Şirket ana sözleşmesi vardır ve bu sözleşmede gerekli görülen değişikliği yapabilmesi
- Şirketin gerekli görülen durumlarda feshine karar verebilmesi
- Şirket yönetim organlarının oluşturmak, değişikliğini yapmak ve organların iptal edilmesi vb.
- Menkul kıymetlerin ihracına karar verilmesi ( hisse senedi ve tahvil vb.)
- Yönetim kurulu üyelerinin denetlenmesi ve kontrollerinin yapılması
- Bilanço, kar ve zarar hesapları kontrolün yapılması ve ortaklara sunumu yapılarak onaylanması
- Gerekli görülen hallerde tasfiye kararı alınır ve tasfiye memurlarının seçimini yapar veya değiştirilir
- Şirketin bütün denetim işlerinin yapılması
Anonim Şirketlerin Özelliklerine ve Ortak Sayılarına Göre Çeşitleri
- Halka açık olan anonim şirketleri
- Holdingler
- Aile anonim şirketleri
- Özel yasalarla kurulan anonim şirketler
- Çok uluslu (Global) anonim şirketler
Anonim şirketler şirkete ait verileri kayda almak için bazı defterler tutmaları gereklidir. Yükümlü oldukları bu defterler sorumlulukları altındadır ve yasalar ile denetlenmektedir.
Anonim Şirketlerin Tutmakla Yükümlü Oldukları Defterler
Bu defterler; Yevmiye defteri, büyük defter ,envanter ve bilanço defteri, genel kurul karar defteri, yönetim kurulu karar defteri , pay sahipleri defteri , pay defteri , tahvil defterinden oluşmaktadır.
Kimler Anonim Şirket Kurabilir?
Eskiden çok ortaklı kurulması gerekiyordu anonim şirketlerin şimdi ise gerçek ya da tüzel kişiler tarafından da kurabiliyorlar. Anonim şirketlerde minimum sermaye 50.000 TL olarak belirlenmiştir. Anonim şirketlerde pay sahipleri 250’den fazla olması durumunda SPK yönetmeliğine (Sermaye Piyasası Kurulu Yönetmeliği) tabi olurlar.
Anonim Şirketi Kurmak İsteyen Kişilerin Takip Etmesi Gereken Adımlar;
- Anonim şirket Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın izniyle kurulmaktadır.
- Şirketin kuruluş tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, şirketin bulunduğu ofisin yer ticaret siciline tescilinin gerçekleştirilmesi gerekir.
- Daha sonra Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yapılan işlem ilan edilir.
Anonim Şirket Kurulurken, Şirketin Ana Sözleşmesinde Yer Alan Bilgiler:
Anonim şirketin açık unvanı, şirketin varsa ortaklarının bilgileri ve hisse tutarları, şirketin merkez adresi, şirketin genel müdürü, şirkete ait sermayenin %25’i peşin ödenmiş ise geriye kalan %75’inin ne zaman ödeneceği, sermaye konusu gibi bilgiler yer almaktadır.
Anonim Şirket Tüzel Kişi midir?
Evet , anonim şirket bir tüzel kişidir. Anonim şirketler, ticaret sicili işlemlerine tabi şirketlerdir. Tüm adımlar teker teker uygulandıktan sonra şirketi tescili yapılmış olur ve şirket, tüzel kişiliğini kazanır.
Anonim Şirket Kaç Ortak Olur?
Türk Ticaret Kanununa göre anonim şirket bir ya da birden çok kişi tarafından kurulabilir. Anonim şirket en az bir kişi en fazla 500 ortak ile kurulabilir .
Anonim Şirketlerin Vergisel Durumu Nedir?
- Anonim şirketler kurumlar vergisine tabidir.
- Bütün beyannameler elektronik ortamda verilir.
- Kurumlar vergisi, vergi matrahının %20’si oranını kapsar.
- Şirket çalışanları, gerçek kişilerden aldıkları hizmetler karşılığında ve kiraladıkları işyerleri için muhtasar beyanname verir ve gelir vergisi stopajı öderler.
- Muhtasar beyanname çalışan sayısına göre farklılık göstermektedir. Eğer çalışan sayısı 10 kişinin altında ise üç ayda bir beyanname verilebiliyor iken; daha çok çalışan sayısına sahip şirketler ise ayda bir beyanname verilebilir.
- Anonim şirket her ay Katma Değer Vergisi beyannamesi vermesi gerekir.
- Anonim şirket 3 ayda bir olmak üzere Geçici Kurumlar Vergisi beyannamesi verir.
- Anonim şirket her ay Damga Vergisi beyannamesi verir.
- Anonim şirketlerde dağıtılan kar payı üzerinden %15 oranında Gelir Vergisi stopajı yapılması gerekir.
- Anonim şirketler verdikleri beyannamelerde maktu damga vergisi ödeme sorumluluğu vardır.
